Hội thảo “Phát huy vai trò của doanh nghiệp quốc gia trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” Chiều 6/6, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương cùng Ban Kinh tế Trung ương và nhà băng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam phối hợp tổ chức hội thảo “Phát huy vai trò của doanh nghiệp quốc gia trong nền kinh tế thị trường định hướng tầng lớp chủ nghĩa”. Phát biểu định hướng tại Hội thảo, đồng chí Vương Đình Huệ - Ủy viên TƯ Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, thực hành quyết nghị Trung ương 3 (khóa IX) và các quyết nghị của Đảng về DNNN, từ năm 2001 đến nay, hệ thống DNNN đã và đang được đổi mới sắp xếp lại, góp phần phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh; tiếp kiến giữ vai trò chi phối nhiều ngành kinh tế mấu chốt và tụ hợp hơn vào lĩnh vực thiết yếu, địa bàn quan trọng. 68 doanh nghiệp được duyệt y đề án tái cơ cấu Tính đến ngày 31/12/2013, cả nước đã thực hành sắp xếp được 6.376 doanh nghiệp, trong đó cổ phần hóa là 3.659; chuyển thành công ty TNHH một thành viên là 1.033; giao doanh nghiệp là 222; bán doanh nghiệp là 158; giải thể là 313; phá sản là 92; chuyển thành công ty TNHH 2 thành viên trở lên là 22; các hình thức khác (sáp nhập, hợp nhất....) Là 877. Thực hiện Đề án tái cơ cấu DNNN, tính đến hết năm 2013, đã có 85/91 tập đoàn, tổng công ty xây dựng đề án tái cơ cấu, trong đó có 68 doanh nghiệp đã được thông qua đề án (gồm 58 doanh nghiệp Trung ương và 10 doanh nghiệp địa phương). Hiện tại còn 949 doanh nghiệp 100% vốn quốc gia, tổ chức dưới dưới dạng công ty TNHH một thành viên; 1.217 công ty có cổ phần chi phối của Nhà nước... Trong năm 2013, chỉ tính riêng nộp ngân sách của các tập đoàn, tổng công ty, nhà băng trong khối doanh nghiệp Trung ương lên đến 297 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 36% tổng thu ngân sách Nhà nước. Nhiều tập đoàn, tổng công ty, nhà băng thương nghiệp Nhà nước có vai trò quan yếu góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, dự nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, kết hợp phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, an ninh chủ quyền nhà nước, thực hành chính sách an sinhdịch vụ kế toánkhắc phục hậu quả thiên tai. Phát huy vai trò của DNNN Tuy thế, theo Trưởng ban kinh tế Vương Đình Huệ, kết quả hoạt động của DNNN còn những tồn tại, hạn chế, yếu kém, chưa phát huy trên thực tiễn vai trò cốt cán của DNNN trong khu vực kinh tế Nhà nước như năng suất cần lao, hiệu quả sinh sản kinh dinh còn thấp; hiệu quả đóng góp cho xã hội của DNNN chưa tương xứng với nguồn lực DNNN đang nắm giữ; kết quả tái cơ cấu DNNN còn khiêm tốn, còn lúng túng trong xây dựng thể chế và mô hình đại diện chủ sở hữu của DNNN, cơ chế quản trị chưa đáp ứng các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế... Trưởng ban kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ cho rằng, trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Đảng và quốc gia ta chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, các thành phần kinh tế hoạt động theo luật pháp, cùng phát triển lâu dài, cộng tác và cạnh tranh lành mạnh. Yêu cầu thực tại đặt ra đòi hỏi vai trò nòng cột của DNNN trong nền kinh tế Nhà nước phải được biểu đạt trên thực tiễn bằng năng lực cạnh tranh theo quy luật thị trường, bằng hiệu quả kinh tế - tầng lớp đóng góp cho nền kinh tế, bằng tác động thúc đẩy các thành phần kinh tế khác cùng phát triển, bằng tính vượt trội của năng lực đổi mới công nghệ và trình độ quản lý, chất lượng nguồn lực, nhất là chất lượng nguồn nhân lực. Theo ông Vương Đình Huệ, để phát huy vai tròdịch vụ kế toán thuếcủa DNNN, cần nối đẩy mạnh tái cơ cấu DNNN. DNNN chỉ tụ tập vào lĩnh vực then chốt, cần yếu, địa bàn quan trọng, quốc phòng và an ninh. Đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN và bán vốn mà quốc gia không cần nắm giữ theo nguyên tắc thị trường. Tách bạch nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và nhiệm vụ chính trị, công ích. Hoàn thiện cơ chế và mô hình thực hành quyền sở hữu quốc gia và đại diện chủ sở hữu Nhà nước tại doanh nghiệp. Tăng cường quản lý, giám sát, rà soát của chủ sở hữu. Hoàn thiện khung khổ luật pháp, cơ chế, chính sách đầu tư, quản lý vốn Nhà nước trong doanh nghiệp. Kiện toàn hàng ngũ cán bộ, lãnh đạo, quản lý và nâng cao năng lực quản trị DNNN. Thực hành công khai, sáng tỏ kết quả hoạt động của DNNN. TS Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế TW – CIEM nhấn mạnh “Nếu không có những đổi thay thì DNNN nói chung khó có thể hoàn tất được vai trò và nghĩa vụ của mình, ngay cả nhiệm vụ trước mắt là nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản hiện có”. Theo TS Nguyễn Đình Cung, những thay đổi đó là cần thực hiện một số nhiệm vụ mục tiêu như tách đích, nhiệm vụ kinh dinh với nhiệm vụ từng lớp và nếu có, phải hoạch toán riêng, công khai và sáng tỏ; Chính phủ phải bù đắp hoài thực hiện các nhiệm vụ xã hội. Phải áp dụng đầy đủ kỷ luật thị trường và chế độ ngân sách cứng đối với DNNN (khi khó khăn, thua lỗ trong kinh doanh, quyết không xin và không được xin giảm hay hoãn nộp thuế, giảm, giảm lãi suất, ...) Mà giải quyết theo quy luật thị trường. Đồng thời,dịch vụ làm báo cáo tài chínhphải vận dụng khung khổ và các nguyên tắc quản trị hiện đại theo thông lệ quốc tế: xác định rõ đích thương mại và tách biệt rõ ràng với nhiệm vụ từng lớp của doanh nghiệp (nếu có); tách quản trị công ty, quản lý kinh doanh khỏi quản lý Nhà nước; đề cao vai trò và nghĩa vụ của Hội đồng quản trị, những người quản lý; công khai minh bạch thông báo... Bên cạnh đó, phải thiết lập hệ thống thông tin quản lý của chủ sở hữu, tách khỏi và phân biệt với thông tin quản lý quốc gia; khắc phục tình trạng doanh nghiệp báo cáo quá nhiều, các bộ không hiểu và không có thông tin đầy đủ, cấp thiết về DNNN nói chung và từng doanh nghiệp nói riêng. Phải đổi thay tư duy và cách thức thanh tra, soát của cơ quan quốc gia, mở đường cho sáng tạo quản lý và ưng rủi ro kinh dinh. N.Phương |
